FIP (Feline Infectious Peritonitis) یا پریتونیت عفونی گربه‌ها یک بیماری جدی و کشنده در گربه‌ها است که توسط نوعی ویروس کرونا به نام ویروس کرونا گربه‌ای (Feline Coronavirus یا FCoV) ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً در گربه‌های جوان، زیر 2 سال یا مسن، و گربه‌هایی با سیستم ایمنی ضعیف مشاهده می‌شود.
فهرست مطالب
ویژگی‌های بیماری عفونی پریتونیت
1. عامل بیماری‌زا: ویروس کرونا گربه‌ای که معمولاً در روده گربه‌ها یافت می‌شود و در بیشتر موارد بی‌ضرر است. در برخی موارد، ویروس دچار جهش می‌شود و شکل کشنده‌ای به نام FIP را ایجاد می‌کند.
2. انواع بیماری:
- FIP خشک (Dry Form): بدون تجمع مایعات، با علائم غیر اختصاصی و مزمن.
- FIP مرطوب (Wet Form): همراه با تجمع مایعات در شکم یا قفسه سینه.
3. میزبان‌ها: گربه‌ها، به‌ویژه گربه‌هایی که در محیط‌های چندگربه‌ای (پناهگاه‌ها، پرورشگاه‌ها) زندگی می‌کنند.
روش‌های انتقال ویروس کرونا گربه‌ای
- مدفوع به دهان: از طریق جعبه خاک گربه، محیط آلوده یا ظروف غذا.
- تماس مستقیم: معمولاً در گربه‌هایی که در محیط‌های مشترک زندگی می‌کنند.
نکته: نوع جهش‌یافته ویروس (FIP) مسری نیست و فقط در بدن گربه آلوده ایجاد می‌شود.
علائم بیماری FIP
1. FIP مرطوب (Wet Form):
- تجمع مایعات در شکم یا قفسه سینه
- تورم شکم
- مشکلات تنفسی (در صورت تجمع مایعات در قفسه سینه)
2. FIP خشک (Dry Form):
- کاهش وزن
- تب مداوم و مقاوم به آنتی‌بیوتیک
- بی‌حالی و کاهش اشتها
- علائم عصبی (تشنج، عدم تعادل)
- زردی (در برخی موارد)
3. علائم عمومی:
- بی‌اشتهایی
- کم‌خونی
- ضعف عمومی
راه‌های تشخیص پریتونیت عفونی گربه‌ها
تشخیص FIP چالش‌برانگیز است زیرا آزمایش قطعی وجود ندارد.
1. بررسی علائم بالینی: تجمع مایعات و تب مقاوم.
2. آزمایش خون:
- افزایش گلبول‌های سفید و کاهش آلبومین خون.
- نسبت آلبومین به گلوبولین کمتر از 0.8.
3. آنالیز مایعات شکمی یا قفسه سینه: مایعات زردرنگ و چسبنده، پروتئین بالا.
4. PCR: برای شناسایی RNA ویروس کرونا.
راه‌های درمان بیماری FIP
FIP تا مدت‌ها غیرقابل درمان تلقی می‌شد، اما اخیراً داروهایی برای حیوانات توسعه یافته‌اند که می‌توانند در موارد خاص مؤثر باشند.
1. داروهای ضدویروس:
- GS-441524: یک داروی تحقیقاتی که در درمان برخی موارد FIP مؤثر بوده است.
- Remdesivir: مشابه GS-441524 و در برخی کشورها استفاده می‌شود.
2. درمان حمایتی:
- مایعات درمانی برای جبران کم‌آبی.
- داروهای ضدالتهاب (مانند کورتیکواستروئیدها).
- تغذیه مناسب حیوان خانگی و تقویت سیستم ایمنی.
3. مدیریت مایعات: تخلیه مایعات تجمع‌یافته در شکم یا قفسه سینه در موارد مرطوب.
نکته: درمان FIP ممکن است گران باشد و نیاز به پایش دقیق دامپزشک دارد.
راه‌های پیشگیری از پریتونیت عفونی
- FIP یک بیماری کشنده و پیچیده است که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد.
- اگر گربه‌ای در محیط شما به FIP مبتلا شد، رعایت بهداشت محیطی برای پیشگیری از انتشار ویروس کرونا گربه‌ای ضروری است.
- هر گونه علائم مشکوک باید فوراً با دامپزشک در میان گذاشته شود.
نکات کلیدی که در مورد این بیماری باید بدانید!
1. مدیریت بهداشت محیطی:
- ضدعفونی جعبه خاک و ظروف غذا.
- کاهش تراکم گربه‌ها در محیط‌های مشترک.
2. تقویت سیستم ایمنی: تغذیه مناسب و جلوگیری از استرس در گربه‌ها.
3. واکسیناسیون: واکسنی برای FIP موجود است اما اثرگذاری آن محدود است و در همه کشورها استفاده نمی‌شود.
پیش‌آگهی بیماری:
- FIP به‌ویژه در گذشته پیش‌آگهی بسیار ضعیفی داشت، اما با معرفی داروهای جدید، برخی گربه‌ها می‌توانند درمان شوند یا طول عمرشان افزایش یابد.
- گربه‌هایی که درمان حمایتی کافی دریافت می‌کنند ممکن است مدتی با کیفیت زندگی قابل قبول زندگی کنند.
نتیجه گیری
پریتونیت عفونی گربه‌ها (FIP) یک بیماری خطرناک و پیچیده است که نیاز به تشخیص سریع، درمان تخصصی و پیشگیری مؤثر دارد. اگرچه درمان‌هایی مانند GS-441524 امیدهایی را ایجاد کرده‌اند، اما پیشگیری همچنان مهم‌ترین راه مقابله با این بیماری است. رعایت بهداشت محیط، تقویت سیستم ایمنی و در موارد خاص، واکسیناسیون می‌تواند در کاهش ریسک ابتلا مؤثر باشد. در بیمارستان دامپزشکی ارم، خدمات واکسیناسیون، غربالگری و مشاوره تخصصی برای پیشگیری و مدیریت بیماری‌های ویروسی مانند FIP با دقت و تعهد ارائه می‌شود؛ در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک، مراجعه سریع به دامپزشک ضروری است.
